Ἦχος β΄.

Σήμερον συμψάλλεται καί ἡ ἑορτάσιμος Ἀκολουθία τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου

 Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου, ὡς μή ψαλεῖσα

 κατά τήν ἡμέραν τῆς μνήμης αὐτοῦ (23ῃ Ἀπριλίου)⁵⁵.

Πατριαρχική καί Συνοδική Χοροστασία.

Τῇ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα ἑσπέρας.

ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ

Ἀπό τῆς σήμερον μέχρι τοῦ Σαββάτου τῆς Διακαινησίμου, ὡς καί τῇ ἡμέρᾳ τῆς Ἀποδόσεως, ἀντί τῆς πρό τοῦ Ἑσπερινοῦ Θ΄ Ὥρας, τῶν Ὡρῶν, τοῦ Ἀποδείπνου καί τοῦ Μεσονυκτικοῦ, ἀναγινώσκεται ἡ διατεταγμένη Ἐναρκτήριος Ἀκολουθία ὡς ἑξῆς:

«Εὐλογητός ὁ Θεός ἡμῶν...».

Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος (τρίς).

Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν ἅγιον Κύριον Ἰησοῦν, τόν μόνον ἀναμάρτητον. Τόν Σταυρόν σου, Χριστέ, προσκυνοῦμεν, καί τήν ἁγίαν σου ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καί δοξάζομεν· σύ γάρ εἶ Θεός ἡμῶν, ἐκτός σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν, τό ὄνομά σου ὀνομάζομεν. Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί προσκυνήσωμεν τήν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν ἀνάστασιν· ἰδού γάρ ἦλθε διά τοῦ Σταυροῦ, χαρά ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ. Διαπαντός εὐλογοῦντες τόν Κύριον· ὑμνοῦμεν τήν Ἀνάστασιν αὐτοῦ· Σταυρόν γάρ ὑπομείνας δι’ ἡμᾶς, θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν (τρίς).

Προλαβοῦσαι τόν ὄρθρον αἱ περί Μαριάμ καί εὑροῦσαι τόν λίθον ἀποκυλισθέντα τοῦ μνήματος, ἤκουον ἐκ τοῦ Ἀγγέλου· Τόν ἐν φωτί ἀϊδίῳ ὑπάρχοντα, μετά νεκρῶν τί ζητεῖτε ὡς ἄνθρωπον; βλέπετε τά ἐντάφια σπάργανα, δράμετε καί τῷ κόσμῳ κηρύξατε, ὡς ἠγέρθη ὁ Κύριος, θανατώσας τόν θάνατον· ὅτι ὑπάρχει Θεοῦ Υἱός, τοῦ σῴζοντος τό γένος τῶν ἀνθρώπων.

Εἰ καί ἐν τάφῳ κατῆλθες, ἀθάνατε, ἀλλά τοῦ  ᾅδου καθεῖλες τήν δύναμιν· καί ἀνέστης ὡς νικητής, Χριστέ, ὁ Θεός, γυναιξί Μυροφόροις φθεγξάμενος, Χαίρετε, καί τοῖς σοῖς Ἀποστόλοις εἰρήνην δωρούμενος, ὁ τοῖς πεσοῦσι παρέχων ἀνάστασιν.

Ἐν τάφῳ σωματικῶς, ἐν ᾅδου δέ μετά ψυχῆς ὡς Θεός, ἐν Παραδείσῳ δέ μετά λῃστοῦ, καί ἐν θρόνῳ ὑπῆρ­χες, Χριστέ, μετά Πατρός καί Πνεύματος, πάντα πληρῶν ὁ ἀπερίγραπτος.

Δόξα Πατρί...

Ὡς ζωηφόρος, ὡς Παραδείσου ὡραιότερος ὄντως, καί παστάδος πάσης βασιλικῆς, ἀναδέδεικται λαμ­­­πρότερος, Χριστέ, ὁ τάφος σου, ἡ πηγή τῆς ἡμῶν ἀναστάσεως.

Καί νῦν καί ἀεί...

Τό τοῦ Ὑψίστου ἡγιασμένον θεῖον σκήνωμα, χαῖρε· διά σοῦ γάρ δέδοται ἡ χαρά, Θεοτόκε, τοῖς κραυγάζουσιν· Εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξίν ὑπάρχεις, πανάμωμε Δέσποινα. «Κύριε, ἐλέησον», μ΄. Δόξα, Καί νῦν, «Τήν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ...». «Δι’ εὐχῶν...».

Ἡ Ἀκολουθία αὕτη, ἐξαιρέσει τοῦ Εὐλογητοῦ, τρισσεύεται ἔν τε τῷ Μεσονυκτικῷ καί ταῖς Ὥραις καί τῷ Ἀποδείπνῳ· ἐν τούτῳ δέ λέγομεν καί τήν εὐχήν· «Εὐλογητός εἶ, Δέσποτα παντοκράτορ...» καί μετά μικρά Ἀπόλυσις ἐπισφραγιζομένη διά τοῦ· «Χριστός ἀνέστη...».

ΜΕΓΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ

Δύο Ἱερεῖς καί τέσσαρες Διάκονοι λαβόντες καιρόν παρά τοῦ Πατριάρχου ἐνδύονται τά ἄμφια αὐτῶν. Ὁ Πατριάρχης καί οἱ Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς εἰσέρχονται εἰς τό Μέγα Συνοδικόν καί τῶν Χορῶν ψαλλόντων ἀργῶς τό· «Ἀναστάσεως ἡμέρα...» ἐνδύονται τάς Ἀρχιερατικάς αὐτῶν στολάς. Ἀκολούθως, προπορευομένων τῶν λαμπαδούχων, τοῦ Πριμηκηρίου, φέροντος τό Διβάμβουλον καί τῶν Χορῶν ψαλλόντων τό· «Χριστός ἀνέστη...», κατέρχονται διά τῆς κλίμακος τῆς Μ. Πρωτοσυγκελλίας εἰς τόν Ἱερόν Ναόν καί κατευθύνονται εἰς τό Ἱερόν Βῆμα, οἱ φέροντες τήν εἰκόνα τῆς ἀναστάσεως Ἱερεῖς, ὁ Τριτεύων καί ὁ Διάκονος τῆς Σειρᾶς, οἱ Ἀρχιερεῖς, ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος καί ὁ Δευτερεύων, ὁ Πατριάρχης καί οἱ συνοδεύοντες Αὐτόν Μ. Πρωτοσύγκελλος, Ἀρχιγραμματεύς, Μ. Ἐκκλησιάρχης, καί οἱ Ὀφφικιάλοι.

Εἰς τό Ἱερόν Βῆμα ὁ Πατριάρχης λαμβάνει τό θυμιατόν, θυμιᾷ πρό τῆς ἁγίας Τραπέζης καί ἐκφωνεῖ· «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καί ὁμοουσίῳ καί ζωοποιῷ καί  ἀδιαιρέτῳ Τριάδι, πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων», καί ψάλλει τό· «Χριστός ἀνέστη...» , τρίς καί οἱ Χοροί ἑξάκις, τοῦ Πα­τριάρχου θυμιῶντος καί λέγοντος τούς στίχους·  «Ἀναστήτω ὁ Θεός...» καί τέλος ὁ Πατριάρχης ψάλλει τό αὐτό, θυμιῶν τούς Ἀρχιερεῖς καί τόν λαόν.

 Ἐν συνεχείᾳ ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος τήν Μεγάλην Συναπτήν καί ὁ Πατριάρχης τήν ἐκφώνησιν· «Ὅτι πρέπει σοι...». Εἰς τό· «Κύριε, ἐκέκραξα...», ἐξέρχονται οἱ Ἀρχιερεῖς διά τῆς Ὡραίας Πύλης εἰς τάς θέσεις αὐτῶν. Εἰς τό· «Κατευθυνθήτω...» ὁ Πατριάρχης, τῇ συνοδείᾳ τῶν τεσσάρων, προπορευομένου τοῦ Πριμηκηρίου μετά τοῦ Διβαμβούλου καί τοῦ Ἀρχικλητῆρος καί ἀκολουθοῦντος τοῦ Μ. Ἐκκλησιάρχου, τοῦ Μ. Πρωτοσυγκέλλου καί τοῦ Ἀρχιγραμματέως, θυμιᾷ ὅλον τόν Ναόν καί ἐπιστρέψας εἰς τό Ἱερόν Βῆμα ἀποθέτει τό θυμιατόν ἐξέρχεται καί ἀνέρχεται εἰς τόν Θρόνον.

Ὁ Ἱερεύς φέρων ἅπασαν τήν ἱερατικήν αὐτοῦ στολήν καί ἱστάμενος ἐν τῷ Ἁγίῳ Βήματι πρό τῆς ἁγίας Τραπέζης ἐκφωνεῖ τό· «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καί ὁμοουσίῳ...» ἀκολούθως ψάλλει τό· «Χριστός ἀνέστη...» δεκάκις, ὡς προεδηλώθη καί θυμιᾷ συγχρόνως τήν ἁγίαν Τράπεζαν κύκλῳ, ὡς ἐν τῷ Ὄρθρῳ καί τῇ Θείᾳ Λειτουργίᾳ τοῦ Πάσχα.

Μεγάλη Συναπτή.

Εἰς τό· «Κύριε, ἐκέκραξα...» ἱστῶμεν Στίχους η΄.

Ἑσπέρια: 1.– Τά 3 Στιχηρά Ἀναστάσιμα· «Τόν πρό αἰώνων ἐκ Πατρός... – Χριστός ὁ Σωτήρ ἡμῶν... – Σύν Ἀρχαγγέλοις ὑμνήσωμεν...». 2.– Τό 1 Στιχηρόν Ἀνατολικόν· «Σέ τόν σταυρωθέντα...» καί 3.– Τό 1 Στιχηρόν Αὐτόμελον τοῦ Ἁγίου· «Ὡς γενναῖον ἐν Μάρτυσιν...» καί τά 3 Στιχηρά Προσόμοια· «Ῥωμαλέῳ φρονήματι... – Τῷ Σωτῆρι συνέπαθες... – Τῷ τῆς πίστεως θώρακι...».

Δόξα: Τό Ἰδιόμελον τοῦ Ἁγίου· «Ἀξίως τοῦ ὀνόματος...».

Καί νῦν: Τό α΄ Θεοτοκίον τοῦ ἤχου· «Παρῆλθεν ἡ σκιά τοῦ νόμου...».

Εἰς τό Θεοτοκίον οἱ τέσσαρες Διάκονοι, ἀνά δύο, ποιοῦσι σχῆμα τῷ Πατριάρχῃ καί εἰσέρχονται διά τῆς Ὡραίας Πύλης εἰς τό Ἱερόν Βῆμα διά τήν Εἴσοδον.

Εἴσοδος: Μετ’ Εὐαγγελίου· «Φῶς ἱλαρόν...». Τό μέγα Προκείμενον· «Τίς Θεός μέγας...», μετά τῶν πρό αὐτοῦ στίχων.

Εὐαγγέλιον: «Οὔσης ὀψίας...» (Ἰω. κ΄ 19-25).

Ἐκτενής.

«Καταξίωσον, Κύριε...».

Πληρωτικά.

Ἀπόστιχα: Τό Ἀναστάσιμον Στιχηρόν· «Ἡ ἀνάστασίς σου, Χριστέ Σωτήρ...» καί τά 4 Στιχηρά τοῦ Πάσχα· «Πάσχα ἱερόν... – Δεῦτε ἀπό θέας... – Αἱ Μυροφόροι γυναῖκες... – Πάσχα τό τερπνόν...», μετά τῶν πρό αὐτῶν στίχων.

Δόξα: Τό ἕτερον Ἰδιόμελον τοῦ Ἁγίου· «Τόν νοερόν ἀδάμαντα...».

Καί νῦν: «Ἀναστάσεως ἡμέρα...», μετά τοῦ· «Χριστός ἀνέστη...», ἀκολούθως ὁ β΄ Χορός τό Ἀπολυτίκιον τοῦ Ἁγίου· «Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής...»  καί πάλιν ὁ α΄ Χορός τό· «Χριστός ἀνέστη...».

Ἀπόλυσις: Διαλογική, ὡς ἐν τῇ Θ. Λειτουργίᾳ.

Τῇ Δευτέρᾳ πρωΐ: ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΚΟΝ

Ἀντ’ αὐτοῦ ἡ Ἐναρκτήριος Ἀκολουθία τοῦ Πάσχα
 (βλέπε Ἑσπερινόν τοῦ Πάσχα).

ΟΡΘΡΟΣ

Ὁ Ἱερεύς φέρων ἅπασαν τήν ἱερατικήν αὐτοῦ στολήν καί ἱστάμενος ἐν τῷ Ἁγίῳ Βήματι πρό τῆς ἁγίας Τραπέζης ἐκφωνεῖ τό· «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καί ὁμοουσίῳ...» ἀκολούθως ψάλλει τό· «Χριστός ἀνέστη...» δεκάκις, ὡς προεδηλώθη καί θυμιᾷ συγχρόνως τήν ἁγίαν Τράπεζαν κύκλῳ, ὡς ἐν τῷ Ὄρθρῳ τοῦ Πάσχα.

Μεγάλη Συναπτή καί εὐθύς οἱ·

Ἀναβαθμοί: Τό α΄ Ἀντίφωνον τοῦ δ΄ ἤχου· «Ἐκ νεότητός μου...».

Προκείμενον: «Δίκαιος ὡς φοῖνιξ ἀνθήσει, καί ὡσεί κέδρος ἡ ἐν τῷ Λιβάνῳ πληθυνθήσεται».

Στίχος: «Πεφυτευμένος ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου, ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐξανθήσει».

Εὐαγγέλιον Ὄρθρου: Τοῦ Ἁγίου· «Προσέχετε ἀπό τῶν ἀν­θρώ­πων...» (Λουκ. κα΄ 12-19).

         «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι...», ἅπαξ.

Δόξα: «Ταῖς τοῦ Ἀθλοφόρου πρεσβείαις...».

Καί νῦν: «Ταῖς τῆς Θεοτόκου πρεσβείαις...» καί τό Ἰδιόμελον· «Σήμερον ἡ οἰκουμένη πᾶσα...».

Κανόνες: 1.– Τοῦ Πάσχα· «Ἀναστάσεως ἡμέρα...», μετά τῶν Εἱρμῶν αὐτοῦ μετά στίχου· «Δόξα τῇ ἁγίᾳ ἀναστάσει σου, Κύριε» καί 2.– Τοῦ Ἁγίου· «Ὑπέρ ἥλιον ἐξήστραψεν ἡ μνήμη σου...» μετά στίχου· «Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν» καί εἰς τά δύο τελευταῖα Δόξα, Καί νῦν, ἀμφότεροι εἰς 4. Ἐν τέλει ἑκάστης ᾨδῆς ἐπαναλαμβάνεται ὁ Εἱρμός τοῦ Κανόνος τοῦ Πάσχα ὡς Καταβασία, τό· «Χριστός ἀνέστη...», τρίς, τό· «Ἀναστάς ὁ Ἰησοῦς...», ἅπαξ. Μικρά Συναπτή καί ἡ οἰκεία ἐκφώνησις ἑκάστης ᾨδῆς.

Ἀπό γ΄ ᾨδῆς·

Ἡ Ὑπακοή καί τό Κοντάκιον τοῦ Πάσχα (χῦμα).

Ἀφ’ ς΄ ᾨδῆς·

Κοντάκιον – Οἶκος: Τοῦ Ἁγίου.

Συναξάριον: Τῆς ἡμέρας καί ἐκ τῆς 23ης Ἀπριλίου, τό Ὑπόμνημα τοῦ Ἁγίου μόνον.

        «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι...», τρίς καί τό· «Ἀναστάς ὁ Ἰησοῦς...»,

τρίς.

Ἡ Τιμιωτέρα: Οὐ στιχολογεῖται, ἀντ’ αὐτῆς ἡ θ΄ ᾨδή τοῦ Πάσχα· «Φωτίζου, φωτίζου...», μετά τῶν Μεγαλυναρίων, ἄνευ τοῦ Δόξα, Καί νῦν, καί ἡ θ΄ ᾨδή τοῦ Κανόνος τοῦ Ἁγίου· «Γλυκύτατον δρόσον...» μετά στίχου· «Ἅγιε τοῦ Θεοῦ, πρέσβευε ὑπέρ ἡ­μῶν...» καί εἰς τά δύο τελευταῖα Δόξα, Καί νῦν, ἀμφότεροι εἰς 4.

Εἱρμός θ΄ ᾨδῆς: «Ὁ Ἄγγελος ἐβόα... – Φωτίζου, φωτίζου...».

Ἐξαποστειλάρια: 1.– Τοῦ Πάσχα· «Σαρκί ὑπνώσας...». 2.– Τοῦ Ἁγίου· «Ἔαρ ἡμῖν ἐξέλαμψεν...» καί 3.– Τοῦ Πάσχα· «Σαρκί ὑπνώσας...».

Εἰς τούς Αἴνους ἱστῶμεν Στίχους η΄.

Αἶνοι: 1.– Τά 4 Στιχηρά Ἀναστάσιμα· «Πᾶσα πνοή καί πᾶσα κτίσις... – Εἰπάτωσαν Ἰουδαῖοι... – Χαίρετε, λαοί... – Ἄγγελος μέν τό χαῖρε...». 2.– Τά 4 Στιχηρά Προσόμοια τοῦ Ἁγίου· «Δεῦτε, τήν πανέορτον φαιδράν... – Ὅλον, προσενήνοχας σαυτόν... – Σπόρον, γεωργήσας ἐμμελῶς... – Μάρτυς, ἀθλοφόρε τοῦ Χριστοῦ...», μετά στίχων εἰς τά δύο τελευταῖα: α΄.– «Δίκαιος ὡς φοῖνιξ ἀνθήσει, καί ὡσεί κέδρος ἡ ἐν τῷ Λιβάνῳ πληθυνθήσεται». β΄.– «Πεφυτευμένος ἐν τῷ οἴκῳ Κυρίου, ἐν ταῖς αὐλαῖς τοῦ Θεοῦ ἡμῶν ἐξανθήσει» καί 3.– Τά 4 Στιχηρά τοῦ Πάσχα· «Πάσχα ἱερόν... – Δεῦτε ἀπό θέας... – Αἱ Μυροφόροι γυναῖκες... – Πάσχα τό τερπνόν...», μετά τῶν πρό αὐτῶν στίχων.

Δόξα: Τό Ἰδιόμελον τοῦ Ἁγίου· «Ἀνέτειλε τό ἔαρ...».

Καί νῦν: «Ἀναστάσεως ἡμέρα...», μετά τοῦ· «Χριστός ἀνέστη...» τρίς, πλήν τοῦ Κατηχητικοῦ Λόγου τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου καί τοῦ Ἀπολυτικίου αὐτοῦ, ἅτινα καταλιμπάνονται.

ΕΙΣ ΤΗΝ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ

Ἀντίφωνα-Εἰσοδικόν: Τοῦ Πάσχα.

Μετά τήν Εἴσοδον.

«Χριστός ἀνέστη...».

Ἡ Ὑπακοή: Τοῦ Πάσχα· «Προλαβοῦσαι τόν ὄρθρον...».

Ἀπολυτίκιον: Τοῦ Ἁγίου· «Ὡς τῶν αἰχμαλώτων ἐλευθερωτής...».

Κοντάκιον: Τοῦ Πάσχα· «Εἰ καί ἐν τάφῳ...».

Ἀντί τοῦ Τρισαγίου: «Ὅσοι εἰς Χριστόν...».

Ἀπόστολος: Τοῦ Ἁγίου· «Κατ’ ἐκεῖνον τόν καιρόν ἐπέβαλεν Ἡρῴδης...» (Πράξ. ιβ΄ 1-11), μετά τοῦ Προκειμένου· «Εὐ­φρανθήσεται δίκαιος ἐν Κυρίῳ. – Εἰσάκουσον ὁ Θεός τῆς φω­νῆς μου», ζήτει τοῦτον τῷ Σαββάτῳ δ΄ ἑβδομάδος τῶν Πράξεων.

Εὐαγγέλιον: Δευτέρας Διακαινησίμου· «Θεόν οὐδείς ἑώρακε...» (Ἰω. α΄ 18-28).

Εἰς τό Ἐξαιρέτως: «Ὁ Ἄγγελος ἐβόα... – Φωτίζου, φωτίζου...».

Κοινωνικόν: «Σῶμα Χριστοῦ...». Εἰς τούς πανηγυρίζον­τας Ναούς· «Εἰς μνημόσυνον...»⁵⁶.

 «Χριστός ἀνέστη...» κτλ. ὡς χθές.

Ἀπόλυσις: Διαλογική⁵⁷.

55. ΤΜΕ, 23η Ἀπριλίου, Περίπτωσις Α΄ § § 1-3, σελ. 239-240.

 56. Ἐάν ὁ Ναός τιμᾶται ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἁγίου.

 57. Ἡ τάξις αὕτη τηρεῖται καθ’ ὅλην τήν Διακαινήσιμον Ἑβδομάδα.