20η Ἀπριλίου 2020

19. ΔΕΥΤΕΡΑ: Τῆς Διακαινησίμου. Τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Θεοδώρου τοῦ Τριχινᾶ καί τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ζακχαίου.
 

Ἦχος β΄.
 

Πατριαρχική καί Συνοδική Χοροστασία.

Τῇ Κυριακῇ τοῦ Πάσχα ἑσπέρας.

ΕΝΑΡΚΤΗΡΙΟΣ ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ

Ἀπό τῆς σήμερον μέχρι τοῦ Σαββάτου τῆς Διακαινησίμου, ὡς καί τῇ ἡμέρᾳ τῆς Ἀποδόσεως, ἀντί τῆς πρό τοῦ Ἑσπερινοῦ Θ΄ Ὥρας, τῶν Ὡρῶν, τοῦ Ἀποδείπνου καί τοῦ Μεσονυκτικοῦ, ἀναγινώσκεται ἡ διατεταγμένη Ἐναρκτήριος Ἀκολουθία ὡς ἑξῆς:

«Εὐλογητός ὁ Θεός ἡμῶν...».

Χριστός ἀνέστη ἐκ νεκρῶν, θανάτῳ θάνατον πατήσας, καί τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωήν χαρισάμενος (τρίς).

Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι, προσκυνήσωμεν ἅγιον Κύριον Ἰησοῦν, τόν μόνον ἀναμάρτητον. Τόν Σταυρόν σου, Χριστέ, προσκυνοῦμεν, καί τήν ἁγίαν σου ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καί δοξάζομεν· σύ γάρ εἶ Θεός ἡμῶν, ἐκτός σοῦ ἄλλον οὐκ οἴδαμεν, τό ὄνομά σου ὀνομάζομεν. Δεῦτε πάντες οἱ πιστοί προσκυνήσωμεν τήν τοῦ Χριστοῦ ἁγίαν ἀνάστασιν· ἰδού γάρ ἦλθε διά τοῦ Σταυροῦ, χαρά ἐν ὅλῳ τῷ κόσμῳ. Διαπαντός εὐλογοῦντες τόν Κύριον· ὑμνοῦμεν τήν Ἀνάστασιν αὐτοῦ· Σταυρόν γάρ ὑπομείνας δι’ ἡμᾶς, θανάτῳ θάνατον ὤλεσεν (τρίς).

Προλαβοῦσαι τόν ὄρθρον αἱ περί Μαριάμ καί εὑροῦσαι τόν λίθον ἀποκυλισθέντα τοῦ μνήματος, ἤκουον ἐκ τοῦ Ἀγγέλου· Τόν ἐν φωτί ἀϊδίῳ ὑπάρχοντα, μετά νεκρῶν τί ζητεῖτε ὡς ἄνθρωπον; βλέπετε τά ἐντάφια σπάργανα, δράμετε καί τῷ κόσμῳ κηρύξατε, ὡς ἠγέρθη ὁ Κύριος, θανατώσας τόν θάνατον· ὅτι ὑπάρχει Θεοῦ Υἱός, τοῦ σῴζοντος τό γένος τῶν ἀνθρώπων.

Εἰ καί ἐν τάφῳ κατῆλθες, ἀθάνατε, ἀλλά τοῦ  ᾅδου καθεῖλες τήν δύναμιν· καί ἀνέστης ὡς νικητής, Χριστέ, ὁ Θεός, γυναιξί Μυροφόροις φθεγξάμενος, Χαίρετε, καί τοῖς σοῖς Ἀποστόλοις εἰρήνην δωρούμενος, ὁ τοῖς πεσοῦσι παρέχων ἀνάστασιν.

Ἐν τάφῳ σωματικῶς, ἐν ᾅδου δέ μετά ψυχῆς ὡς Θεός, ἐν Παραδείσῳ δέ μετά λῃστοῦ, καί ἐν θρόνῳ ὑπῆρ­χες, Χριστέ, μετά Πατρός καί Πνεύματος, πάντα πληρῶν ὁ ἀπερίγραπτος.

Δόξα Πατρί...

Ὡς ζωηφόρος, ὡς Παραδείσου ὡραιότερος ὄντως, καί παστάδος πάσης βασιλικῆς, ἀναδέδεικται λαμ­­­πρότερος, Χριστέ, ὁ τάφος σου, ἡ πηγή τῆς ἡμῶν ἀναστάσεως.

Καί νῦν καί ἀεί...

Τό τοῦ Ὑψίστου ἡγιασμένον θεῖον σκήνωμα, χαῖρε· διά σοῦ γάρ δέδοται ἡ χαρά, Θεοτόκε, τοῖς κραυγάζουσιν· Εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξίν ὑπάρχεις, πανάμωμε Δέσποινα.

«Κύριε, ἐλέησον», μ΄. Δόξα, Καί νῦν, «Τήν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ»...». «Δι’ εὐχῶν...».

Ἡ Ἀκολουθία αὕτη, ἐξαιρέσει τοῦ Εὐλογητοῦ, τρισσεύεται ἔν τε τῷ Μεσονυκτικῷ καί ταῖς Ὥραις καί τῷ Ἀποδείπνῳ· ἐν τούτῳ δέ λέγομεν καί τήν εὐχήν· «Εὐλογητός εἶ, Δέσποτα παντοκράτορ...» καί μετά μικρά Ἀπόλυσις ἐπισφραγιζομένη διά τοῦ· «Χριστός ἀνέστη...».

ΜΕΓΑΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΣ

Δύο Ἱερεῖς καί τέσσαρες Διάκονοι λαβόντες καιρόν παρά τοῦ Πατριάρχου ἐνδύονται τά ἄμφια αὐτῶν. Ὁ Πατριάρχης καί οἱ Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς εἰσέρχονται εἰς τό Μέγα Συνοδικόν καί τῶν Χορῶν ψαλλόντων ἀργῶς τό· «Ἀναστάσεως ἡμέρα...» ἐνδύονται τάς Ἀρχιερατικάς αὐτῶν στολάς. Ἀκολούθως, προπορευομένων τῶν λαμπαδούχων, τοῦ Πριμηκηρίου, φέροντος τό Διβάμβουλον καί τῶν Χορῶν ψαλλόντων τό· «Χριστός ἀνέστη...», κατέρχονται διά τῆς κλίμακος τῆς Μ. Πρωτοσυγκελλίας εἰς τόν Ἱερόν Ναόν καί κατευθύνονται εἰς τό Ἱερόν Βῆμα, οἱ φέροντες τήν εἰκόνα τῆς ἀναστάσεως Ἱερεῖς, ὁ Τριτεύων καί ὁ Διάκονος τῆς Σειρᾶς, οἱ Ἀρχιερεῖς, ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος καί ὁ Δευτερεύων, ὁ Πατριάρχης καί οἱ συνοδεύοντες Αὐτόν Μ. Πρωτοσύγκελλος, Ἀρχιγραμματεύς, Μ. Ἐκκλησιάρχης, καί οἱ Ὀφφικιάλοι.

Εἰς τό Ἱερόν Βῆμα ὁ Πατριάρχης λαμβάνει τό θυμιατόν, θυμιᾷ πρό τῆς ἁγίας Τραπέζης καί ἐκφωνεῖ· «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καί ὁμοουσίῳ καί ζωοποιῷ καί  ἀδιαιρέτῳ Τριάδι, πάντοτε νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων», καί ψάλλει τό· «Χριστός ἀνέστη...» , τρίς καί οἱ Χοροί ἑξάκις, τοῦ Πα­τριάρχου θυμιῶντος καί λέγοντος τούς στίχους·  «Ἀναστήτω ὁ Θεός...» καί τέλος ὁ Πατριάρχης ψάλλει τό αὐτό, θυμιῶν τούς Ἀρχιερεῖς καί τόν λαόν.

 Ἐν συνεχείᾳ ὁ Μ. Ἀρχιδιάκονος τήν Μεγάλην Συναπτήν καί ὁ Πατριάρχης τήν ἐκφώνησιν· «Ὅτι πρέπει σοι...». Εἰς τό· «Κύριε, ἐκέκραξα...», ἐξέρχονται οἱ Ἀρχιερεῖς διά τῆς Ὡραίας Πύλης εἰς τάς θέσεις αὐτῶν. Εἰς τό· «Κατευθυνθήτω...» ὁ Πατριάρχης, τῇ συνοδείᾳ τῶν τεσσάρων, προπορευομένου τοῦ Πριμηκηρίου μετά τοῦ Διβαμβούλου καί τοῦ Ἀρχικλητῆρος καί ἀκολουθοῦντος τοῦ Μ. Ἐκκλησιάρχου, τοῦ Μ. Πρωτοσυγκέλλου καί τοῦ Ἀρχιγραμματέως, θυμιᾷ ὅλον τόν Ναόν καί ἐπιστρέψας εἰς τό Ἱερόν Βῆμα ἀποθέτει τό θυμιατόν ἐξέρχεται καί ἀνέρχεται εἰς τόν Θρόνον.

Ὁ Ἱερεύς φέρων ἅπασαν τήν ἱερατικήν αὐτοῦ στολήν καί ἱστάμενος ἐν τῷ Ἁγίῳ Βήματι πρό τῆς ἁγίας Τραπέζης ἐκφωνεῖ τό· «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καί ὁμοουσίῳ...» ἀκολούθως ψάλλει τό· «Χριστός ἀνέστη...» δεκάκις, ὡς προεδηλώθη καί θυμιᾷ συγχρόνως τήν ἁγίαν Τράπεζαν κύκλῳ, ὡς ἐν τῷ Ὄρθρῳ καί τῇ Θείᾳ Λειτουργίᾳ τοῦ Πάσχα.

Μεγάλη Συναπτή.

Εἰς τό· «Κύριε, ἐκέκραξα...» ἱστῶμεν Στίχους ς΄.

Ἑσπέρια: 1.– Τά 3 Στιχηρά Ἀναστάσιμα· «Τόν πρό αἰώνων ἐκ Πατρός... – Χριστός ὁ Σωτήρ ἡμῶν... – Σύν Ἀρχαγγέλοις ὑμνήσωμεν...» καί 2.– Τά 3 Στιχηρά Ἀνατολικά· «Σέ τόν σταυρωθέντα... – Ἐν τῷ Σταυρῷ σου κατήργησας... – Ἠνοίγησάν σοι, Κύριε...».

Δόξα: Τό 4ον Στιχηρόν Ἀνατολικόν· «Τόν σωτήριον ὕμνον...».

Καί νῦν: Τό α΄ Θεοτοκίον τοῦ ἤχου· «Παρῆλθεν ἡ σκιά τοῦ νόμου...».

Εἰς τό Θεοτοκίον οἱ τέσσαρες Διάκονοι, ἀνά δύο, ποιοῦσι σχῆμα τῷ Πατριάρχῃ καί εἰσέρχονται διά τῆς Ὡραίας Πύλης εἰς τό Ἱερόν Βῆμα διά τήν Εἴσοδον.

Εἴσοδος: Μετ’ Εὐαγγελίου· «Φῶς ἱλαρόν...». Τό μέγα Προκείμενον· «Τίς Θεός μέγας...», μετά τῶν πρό αὐτοῦ στίχων.

Εὐαγγέλιον: «Οὔσης ὀψίας...» (Ἰω. κ΄ 19-25).

Ἐκτενής.

«Καταξίωσον, Κύριε...».

Πληρωτικά.

Ἀπόστιχα: Τό Ἀναστάσιμον Στιχηρόν· Ἡ ἀνάστασίς σου, Χριστέ Σωτήρ...» καί τά 4 Στιχηρά τοῦ Πάσχα· «Πάσχα ἱερόν... – Δεῦτε ἀπό θέας... – Αἱ Μυροφόροι γυναῖκες... – Πάσχα τό τερπνόν...», μετά τῶν πρό αὐτῶν στίχων.

Δόξα, Καί νῦν: «Ἀναστάσεως ἡμέρα...», μέχρι τοῦ· «Καί οὕτω βοήσωμεν...», εἶτα ὁ α΄ Χορός ψάλλει τό· «Χριστός ἀνέστη...» εἰς τό σύνηθες μέλος, ἀκολούθως ὁ β΄ Χορός τό· «Χριστός ἀνέστη...» καί πάλιν ὁ α΄ Χορός τό· «Χριστός ἀνέστη...».

Ἀπόλυσις: Διαλογική, ὡς ἐν τῇ Θείᾳ Λειτουργίᾳ.

Τῇ Δευτέρᾳ πρωΐ: ΜΕΣΟΝΥΚΤΙΚΟΝ

Ἀντ’ αὐτοῦ ἡ Ἐναρκτήριος Ἀκολουθία τοῦ Πάσχα

 (βλέπε Ἑσπερινόν τοῦ Πάσχα).

ΟΡΘΡΟΣ

Ὁ Ἱερεύς φέρων ἅπασαν τήν ἱερατικήν αὐτοῦ στολήν καί ἱστάμενος ἐν τῷ Ἁγίῳ Βήματι πρό τῆς ἁγίας Τραπέζης ἐκφωνεῖ τό· «Δόξα τῇ ἁγίᾳ καί ὁμοουσίῳ...» ἀκολούθως ψάλλει τό· «Χριστός ἀνέστη...» δεκάκις, ὡς προεδηλώθη καί θυμιᾷ συγχρόνως τήν ἁγίαν Τράπεζαν κύκλῳ, ὡς ἐν τῷ Ὄρθρῳ τοῦ Πάσχα.

Εἶτα ἡ μεγάλη Συναπτή. Καί εὐθύς ὁ Κανών τοῦ Πάσχα· «Ἀναστάσεως ἡμέρα...» κατά τήν διάταξιν τῆς χθές, ἀλλά ἀφ’ ς΄ ᾨδῆς μόνον τό Κοντάκιον τοῦ Πάσχα, τό Συναξάριον τῆς ἡμέρας, τό· «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι...» καί ἡ λοιπή Ἀκολουθία κατά τήν ἐν τῷ Πεντηκοσταρίῳ τάξιν, πλήν τοῦ Κατηχητικοῦ Λόγου τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου καί τοῦ Ἀπολυτικίου αὐτοῦ, ἅτινα καταλιμπάνονται.

ΕΙΣ ΤΗΝ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ

Ἀντίφωνα-Εἰσοδικόν: Τοῦ Πάσχα.

Μετά τήν Εἴσοδον.

«Χριστός ἀνέστη...».

Ἡ Ὑπακοή: Τοῦ Πάσχα· «Προλαβοῦσαι τόν ὄρθρον...».

Κοντάκιον: Τοῦ Πάσχα· «Εἰ καί ἐν τάφῳ...».

Ἀντί τοῦ Τρισαγίου: «Ὅσοι εἰς Χριστόν...».

Ἀπόστολος: Δευτέρας Διακαινησίμου· «Ὑπέστρεψαν οἱ Ἀπόστολοι...» (Πράξ. α΄  12-17. 21-26).

Εὐαγγέλιον: Ὁμοίως· «Θεόν οὐδείς ἑώρακε...» (Ἰω. α΄ 18-28).

Εἰς τό Ἐξαιρέτως: «Ὁ Ἄγγελος ἐβόα... – Φωτίζου, φωτίζου...».

Κοινωνικόν: Τοῦ Πάσχα· «Σῶμα Χριστοῦ...».

«Χριστός ἀνέστη...» κτλ. ὡς χθές.

55. Ἡ τάξις αὕτη τηρεῖται καθ’ ὅλην τήν Διακαινήσιμον Ἑβδομάδα.